Jak poprawnie dobrać i zamontować orynnowanie?
Aby dobrać odpowiedni system rynnowy z danej
powierzchni dachu, należy wziąć pod uwagę następujące czynniki: efektywną
powierzchnię dachu, z której ma być odprowadzona woda deszczowa, przepustowość
rynny, rozmieszczenie lejów spustowych i ich odległość od narożników. Efektywną
powierzchnię dachu (w metrach kwadratowych) można obliczyć za pomocą wzoru:
Przykładowe
maksymalne powierzchnie dachu, które można odwodnić za pomocą jednej rury
spustowej określa tabela:
Rozmieszczenie lejów spustowych uzależnione jest od
powierzchni dachu jaka ma być odwadniana jedną rurą spustową - wydajność
hydrauliczna systemu jest większa w przypadku, gdy spływ wody następuje z dwóch
stron leja. W tym miejscu należy oczywiście pamiętać o zachowaniu właściwych
proporcji – szerokość rynny / wielkość obiektu i względach estetycznych - nie
zawsze można umieścić rurę na środku elewacji frontowej budynku. Rynny
instalujemy z określonym spadkiem w kierunku leja spustowego – zazwyczaj jest to ok. 3 mm
na 1 mb rynny. Oczywiście wydajność hydrauliczna systemu wzrasta wraz ze
zwiększeniem spadku rynny w kierunku leja, jednak nie możemy w tym miejscu
zapominać o właściwym usytuowaniu rynny w stosunku do krawędzi dachu o czym
powiemy dokładniej w dalszej części artykułu. W przypadku małych daszków (wiata, altana) możemy również
instalować rynny bez spadku, ale maksymalny odcinek rynny zakończony lejem
spustowym nie powinien w takim przypadku przekraczać 9 m, no i musimy uwzględnić znaczący
spadek wydajności hydraulicznej układu. Kolejną rzeczą jest uwzględnienie
miejsc o zwiększonym natężeniu przepływu, takich jak kosze powstałe z połączenia dwóch połaci dachu – woda spływając z dużą prędkością trafia prosto
do narożnika i aby nie doszło do przelania wody przez rynnę, w jego pobliżu
należy umieścić lej spustowy. Narożnik budynku jest również idealnym miejscem
na swojego rodzaju „ukrycie” pionu spustowego, który nie rzuca się tak
bezpośrednio w oczy, jak w przypadku gdy umieścimy go centralnie na
płaszczyźnie elewacji. Następnym
krokiem jest wybór sposobu montażu rynny do konstrukcji dachu i rury do ściany
budynku, a później określenie ilości poszczególnych elementów niezbędnych do
zmontowania pełnego systemu na budynku.
WAVIN Montaż uchwytów
Montaż uchwytów rynnowych różni
się w zależności od konstrukcji dachu i rodzaju zastosowanych uchwytów. Uchwyty
proste mocujemy bezpośrednio do krokwi lub deski okapowej, uchwyty doczołowe –
do deski czołowej. W tym drugim przypadku do ustawienia właściwego spadku w kierunku leja używa się najczęściej sznurka rozpiętego między pierwszym, a ostatnim
uchwytem. W przypadku uchwytów stalowych prostych należy wyznaczyć miejsca
gięcia kolejnych uchwytów, pamiętając aby przednia część uchwytu była niżej od
jego tylnej części o ok. 10 mm.
Rozstaw uchwytów rynny determinuje kilka czynników: sztywność profilu, rodzaj
materiału pokryciowego, panujące warunki klimatyczne i wreszcie konstrukcja
okapu. Zaleca się montaż uchwytów w odstępach max. 70 cm, natomiast w rejonach o obfitych opadach śniegu odległość tę zaleca się zmniejszyć do 50 cm, jak również należy
pamiętać o instalacji płotków przeciwśnieżnych – samo obciążenie śniegiem nie
jest niebezpieczne, groźniejsze są zsuwające się z dachu bryły lodowe, które
przy niewłaściwym montażu rynny spadając mogą uszkodzić profil. W tym miejscu
należy wrócić do kwestii instalacji rynny na odpowiedniej wysokości w stosunku
do połaci dachu - rynny nie powinny wystawać poza płaszczyznę, która stanowi
przedłużenie dachu, wychodząc poza zakończenie połaci dachowej mniej więcej
połową swojej szerokości, w taki sposób, aby spływająca woda zawsze trafiała do
rynny (rys.1).
Po zamontowaniu uchwytów umieszczamy na nich rynny. Profil rynny
należy ciąć pod kątem prostym np. piłą do metalu o drobnych zębach. Wszelkie wióry i pozostałości po cięciu należy usunąć. Poszczególne
elementy łączy się ze sobą na wcisk, kształtki rynnowe wyposażone są w
uszczelki, które zapewniają szczelność w trakcie kompensacji wydłużeń
termicznych przez cały okres eksploatacji systemu. Kompensację na rynnie
zapewnia odpowiedni
montaż w złączce - między łączonymi odcinkami rynny pozostawiamy w złączkach
odstęp wyznaczony przez zamieszczone znaczniki. Złączki rynny wyposażone są dodatkowo
we wkładki, gwarantujące sztywność połączenia i eliminujące zakłócenie
przepływu i gromadzenie zanieczyszczeń, co ma miejsce w złączkach bez wkładek. W ten sposób konserwacja systemu ograniczona jest do absolutnego minimum,
dzięki poprawieniu hydrauliki przepływu system rynnowy ulega praktycznie
samooczyszczaniu, zapewniona jest także absolutna szczelność.
WAVIN Cięcie rynny i montaż złączki rynny
Jedyne elementy, które są klejone to denka zewnętrzne,
stanowiące zakończenie profilu rynnowego. Takie rozwiązanie zapewnia trwałość
połączenia, eliminując ryzyko wypchnięcia denka przez np. zalegający śnieg.
Prostota elementów oraz jednoznaczność ich przeznaczenia gwarantują nieskomplikowany i szybki montaż.
Po zamontowaniu systemu rynnowego pozostaje nam instalacja
pionów spustowych. Lej
spustowy możemy połączyć bezpośrednio z rurą za pomocą złączki rury. Najczęściej jednak do
wykonania pozostaje odsadzka. Jeżeli odległość w poziomie pomiędzy króćcem
leja, a rurą nie przekracza 10
cm odsadzkę można wykonać za pomocą kolana
jednokielichowego, kolana dwukielichowego,
które montujemy na bosy koniec kolana jednokielichowego, podwójnym kołnierzem
ku dołowi. Gdy odległość między
krawędzią okapu, a ścianą budynku przekracza 10 cm, odsadzkę należy
wykonać za
pomocą dwóch kolan dwukielichowych połączonych odcinkiem rury dociętym do
właściwej długości. W kołnierzu kolana dwukielichowego pozostawiamy ok. 10 mm luzu ze względu na
rozszerzalność termiczną rur. Bezpośrednio pod kolanem montujemy obejmę rury.
Łączenie rur odbywa się za pomocą złączek, w których, podobnie jak w przypadku
kolan dwukielichowych, w podwójnym kołnierzu (skierowanym zawsze ku dołowi)
pozostawiamy ok. 10 mm
luzu, a pod złączką montujemy obejmę. Maksymalny rozstaw obejm mocujących rury
spustowe nie powinien przekraczać 2
m. Mając do czynienia ze ścianą murowaną do montażu
obejmy stosujemy wkręty dwugwintowe, o długości dobranej odpowiednio do
grubości zastosowanego materiału izolacyjnego. W przypadku ścian drewnianych
lub metalowych (altany, hale produkcyjne lub magazynowe) wykorzystujemy łapkę
stalową.
WAVIN Montaż leja i rury spustowej
Ostatnią czynnością jest zapewnienie odpowiedniego
odprowadzenia wody deszczowej odbieranej przez system rynnowy. Zadecydować
powinniśmy o tym już na etapie określenia wszystkich niezbędnych elementów
kompletowanych do montażu. Najprostszym rozwiązaniem jest odprowadzenie wody
deszczowej na przylegający teren, za pomocą kolana jednokielichowego, które
może być przycięte tak, aby wylot był równoległy do rury, tworząc
kolano-wylewkę. Kolano
montujemy na rurze spustowej ok. 20 cm nad ziemią, można je przykleić do rury, tak aby podczas
ulewnych deszczy wypływająca z dużą prędkością woda nie wypychała kolana z rury. Popularnym rozwiązaniem jest włączenie pionu spustowego do instalacji
odzyskiwania wody deszczowej lub układów retencyjno-rozsączających. W takim
przypadku należy pamiętać o zamontowaniu na pionach czyszczaków z kratką, na której
zatrzymają się liście i większe zanieczyszczenia, które mogłyby przedostać się
do studzienki osadnikowej lub do zbiornika. W takim wypadku należy pamiętać o zamontowaniu uchwytu pod czyszczakiem. Istnieje również możliwość
bezpośredniego połączenia systemu rynnowego z siecią kanalizacyjną.
WAVIN Odprowadzenie wody
Doskonałym rozwiązaniem zamiast czyszczaka jest zastosowanie
uniwersalnego wpustu deszczowego. Uniwersalny
osadnik rynnowy składa się z korpusu i koszyka osadczego oraz pokrywy stałej lub uchylnej połączonej z korpusem na zatrzask. Korpus wykonany jest z polipropylenu w taki sposób, że zakliknięta klapka zlicowana jest z nawierzchnią - poprawia to estetykę gdyż klapki wykonane są w różnych kolorach i można je dostosować do
nawierzchni lub koloru rynny. Dodatkowo dwudzielna konstrukcja klapki
stanowi przelew awaryjny w wypadku deszczów nawalnych, i nie dopuszcza do
niekontrolowanych wypływów, które mogą prowadzić do uszkodzeń nawierzchni czy
systemu. Uniwersalny osadnik rynnowy łączy się z kanalizacją deszczowa za
pomocą kształtki kielichowej DN/OD 110.
WAVIN Wpyst deszczowy uniwersalny i pokrywa wpustu
Uniwersalny osadnik
rynnowy jest przeznaczony do
odprowadzania wody deszczowej na teren posesji (np. do systemu retencyjnego lub
rozsączającego), bez podłączania do zewnętrznej sieci kanalizacji.Dobrze i zamontowany dobrany system to gawarancja długotrwałej ekspolatacji. Rynnowe
systemy tworzywowe są odporne na działanie promieni UV, nie występuje tu
zjawisko korozji, nie ma też problemów z powstawaniem rys na powierzchni. Zyskujemy zatem niezawodny, estetyczny i
łatwy w montażu oraz eksploatacji system.