Kiełki - zdrowie stale w zasięgu ręki
Zdj. 1. Chociaż kiełki można dziś kupić w każdym sklepie spożywczym czy warzywniaku, to jednak nie mają one takich walorów odżywczych i smakowych jak świeżo wyprodukowane, do których będziemy mieli stały dostęp.
DOBRY WYBÓR NASIONW warunkach domowych można uprawiać bardzo wiele rodzajów
kiełków. Trzeba jednak pamiętać, że powinny to być nasiona przeznaczone właśnie
do takich celów – inne mogą zawierać choćby szkodliwe pestycydy czy też chemiczne
środki konserwujące. Do dyspozycji mamy siewne oraz spożywcze nasiona na
kiełki. Te pierwsze wyróżnia wskaźnik kiełkowania – na poziomie ponad 90%, są też
pozbawione zanieczyszczeń biologicznych. Poziom kiełkowania jest istotny
nie tylko dlatego, że wskazuje jaki procent nasion da nam dużo kiełków, ale też
jest wyznacznikiem walorów odżywczych – niekiełkujące nasiona mogą być bowiem
zgniłe, stare czy porażone chorobami. Dobrym wyborem będzie materiał siewny z certyfikatem ekologicznego rolnictwa, chociaż tego rodzaju nasiona są zawsze trochę droższe, to jednak dają gwarancję zdrowej żywności. Przed zakupem
wybranych nasion zwróćmy uwagę, by nie były one pokruszone. Możemy wybierać
spośród wielu rodzajów, które różnią się zarówno walorami smakowymi, zdrowotnymi, jak i wyglądem.
Zdj. 2. Dobrym wyborem będzie materiał siewny z certyfikatem ekologicznego rolnictwa, chociaż tego rodzaju nasiona są zawsze trochę droższe, to jednak dają gwarancję zdrowej żywności.
UPRAWA ZAWSZE Z SUKCESEMPierwszym krokiem podczas zakładania uprawy kiełków jest ich
namoczenie. Każdy rodzaj wymaga odpowiedniego czasu namaczania,
zazwyczaj zależy on od wielkości nasion, np. rzeżuchę moczy się jedynie przez 5
minut, lucernę ok. 5-6 godzin, a większe nasiona – przeważnie strączkowe, nawet
przez 12 godzin. Po tym czasie materiał siewny starannie płuczemy i odstawiamy do pojemnika, w którym będzie uprawiany. Na miejsce hodowli
należy wybrać stanowisko półcieni te – zbyt duże nasłonecznienie może powodować
pleśnienie lub zaparzanie upraw. W trakcie wzrostu kiełki starannie płuczemy
2-4 razy dziennie, zawsze w letniej przegotowanej wodzie. Podczas płukania
zbite kiełki należy rozdzielać, co zapewni im stały dopływ tlenu konieczny do
prawidłowego rozwoju. Zwróćmy uwagę, czy po płukaniu w naczyniu nie ma nadmiaru
wody – w niektórych pojemnikach przeznaczonych do uprawy jest on usuwany
automatycznie. Po 3-6 dniach kiełki są zazwyczaj gotowe do spożycia, chociaż
niektóre wymagają nawet 8 dni.
Zdj. 3. W warunkach domowych można uprawiać bardzo wiele rodzajów kiełków.
KAŻDORAZOWO PO CYKLU UPRAWNYM PAMIĘTAJMY O UMYCIU
POJEMNIKÓW, W KTÓRYCH ROSNĄ KIEŁKI. WARTO ZROBIĆ TO NP. WODĄ Z OCTEM. ZNISZCZYMY W TEN
SPOSÓB OSIADŁE W NACZYNIU BAKTERIE I GRZYBY.
NACZYNIA ODPOWIEDNIE DO UPRAWYKiełki można uprawiać różnymi metodami. Posłuży nam do tego
wiele specjalistycznych naczyń. Jednym z najbardziej funkcjonalnych jest
kilkupiętrowa kiełkownica - najczęściej plastikowa lub szklana. Składa
się z kilku ułożonych w pionie naczyń (szalek), umożliwiających
równoległy wzrost różnych gatunków na zazwyczaj trzech poziomach. Takie
rozwiązanie sprawia, że możemy mieć stały dopływ świeżych
i pełnowartościowych naturalnych składników odżywczych. Kiełkownice tego
typu mają poprzez równomierny odpływ wody regulowaną wilgotność. Jej nadmiar
gromadzi się w zbiorniku będącym elementem kiełkownika. W pokrywie
i w poszczególnych szalkach są umieszczone wentylatory odpowiedzialne
za swobodną wymianę powietrza. Kiełkownice są idealne do upraw kapusty,
rzodkiewki, brokuła czy lucerny.
Zdj. 4. Można też wykorzystać specjalne słoiki z perforowaną, pełniącą funkcję sitka przykrywką.
Profesjonalną bazę do siewu stanowią również lniane
woreczki, z których najczęściej korzysta się przy uprawach strączkowych –
kiełki soi, soczewicy czy fasoli nie potrzebują do rozwoju światła. Woreczki
przepłukuje się najczęściej 2 razy dziennie, po czym ustawia w przewiewnym
miejscu. Można też wykorzystać specjalne słoiki z perforowaną, pełniącą
funkcję sitka przykrywką. Takie naczynie z powodzeniem zastąpi zwykły słoik
przykryty gazą zamykającą szczelnie pojemnik przy pomocy gumki recepturki. Do
uprawy kiełków z niewielkich nasion, np. rzeżuchy można też wykorzystać głębszy
talerz lub inny pojemnik. Ich dno wykładamy ligniną, która powinna być stale
wilgotna i umieszczamy na niej nasiona. Kiełki można też sadzić w donicy
w ziemi ogrodniczej.
GATUNKI ŁATWE I POLECANE W DOMOWEJ UPRAWIERzeżuchaJej kiełki są bogatym źródłem magnezu oraz jodu. Działają
moczo- i żółciopędnie oraz krwiotwórczo. Ich obecność w naszej diecie
poprawi stan włosów, paznokci i skóry oraz pobudzi przemianę materii,
a także wydzielanie soku żołądkowego. Są wyjątkowo niskokaloryczne – 100 g to tylko 40 kcal.RzodkiewkaW postaci kiełków jest ceniona m.in. za dużą zawartość
potasu, magnezu, jodu i witaminy C. Dobrze jest je mieć w swoim menu,
wpływają korzystnie na stan skóry i paznokci, podczas przeziębień działają
też wykrztuśnie, moczopędnie, przeciwzapalnie. Warto je spożywać przy anemii,
schorzeniach dróg moczowych i wątroby.BrokułyMają działanie przeciwnowotworowe, które zawdzięczają dużej
zawartości sulforanu. Pozwalają także obniżyć ciśnienie krwi, minimalizują
ryzyko udaru oraz chorób układu krwionośnego. Za sprawą antyoksydantów
wzmacniają układ nerwowy oraz odpornościowy. Powinni po nie sięgać także
wrzodowcy – kiełki brokuła zwalczają bowiem bakterię Helicobacter pylori.SłonecznikKiełki słonecznika dostarczają dużo wapnia oraz fosforu, co
wpływa korzystnie na stan naszych kości i zębów. Są również bogate
w magnez, miedź oraz cynk, a także białko. To też naturalne
źródło rzadko obecnej w roślinach witaminy D. Kiełki słonecznika można
wyhodować bardzo szybko – do wzrostu potrzebują tylko 2-3 dni.Fasola, groch i inne strączkoweIch atutem jest łatwo przyswajalne białko oraz aminokwasy.
Gdy mamy ich niedobory, sięgajmy po kiełki fasoli adzuki oraz grochu, które
ponadto dostarczają dużo witaminy C i są dodatkowo wyjątkowo smaczne. Są one
szczególnie pożądane, jeśli niedomaga nam trzustka i nerki. Kiełki roślin
strączkowych wyróżnia duża ilość żelaza oraz kwasu foliowego – w tym przypadku
liderem są kiełki soczewicy czy fasoli adzuki. Soczewica w tej postaci to też
bogactwo witaminy B9. Strączkowe kiełki to też bogactwo mikroelementów oraz
witamin A, C i B. Wzmacniają organizm. Powinny być w diecie kobiet w ciąży oraz
osób starszych czy przewlekle chorych.