Światło z duszą

Moda na surowe wnętrza w  duchu czystego minimalizmu zaczyna przemijać. W  globalnym świecie, pełnym dynamicznych zmian coraz chętniej poszukujemy przedmiotów trwałych, pięknych i  ponadczasowych. Dzisiaj na topie jest nawet bycie niemodnym, pod prąd i nie na czasie. „Oldschool” wiedzie prym w wielu dziedzinach, odważnie też wkracza do wnętrz. Nie omija też oświetlenia, a przecież jeszcze do niedawna, w  epoce dominacji minimalizmu lampy były „wielkim nieobecnym” – zastępowały je ukryte za ścianami i  innymi osłonami źródła światła bez opraw. Dzisiaj lampy „wychodzą z cienia”, stając się bohaterami aranżacji. Również te stare, z duszą. Po latach dominacji chłodnej stali i  nieskazitelnie przezroczystego szkła znów pokochaliśmy mosiężne oprawy w kolorze ciepłego starego złota oraz kolorowe szklane lub tkaninowe klosze delikatnie filtrujące światło. ŚWIATŁO Z HISTORIĄ Wielbiciele starych lamp mają w czym wybierać! Zabytkowe oprawy oświetleniowe stanowią spory segment wnętrzarskich antyków, a  to dlatego, że ich historia sięga głębiej niż dzieje samej elektryczności. Zanim powstała potrzeba osłaniania światła żarówki i stosowania przy tej okazji ozdobnych form osłon, swym kunsztem oraz  finezją zachwycały również lampy olejne, gazowe i  naftowe – przybierały one formy dekoracyjnych wazonów lub kolumn wykonanych z żeliwa, mosiądzu, cynku, fajansu ręcznie malowanego lub porcelany czy srebra, a  klosze robione ze szkła barwionego lub trawionego to prawdziwe cudeńka. Nic dziwnego, że często stawały się inspiracją dla form opraw ich następców – lamp elektrycznych. Oryginalne oprawy secesyjne czy art déco zachwycają do dzisiaj swoim wyglądem – nie bez powodu bywają nazywane „świecącymi dziełami sztuki”, a  ich światło nie tylko podkreśla formy samych opraw, ale też całego wystroju wnętrza. Lampy antyczne są drogie, ale nie jest to jednak rzeczywistość dostępna jedynie dla bogaczy zaopatrujących się w antykwariatach i galeriach. Wielbiciele pchlich targów i internetowi szperacze za grosze są w stanie wyłowić prawdziwe rarytasy. Wielu producentów oferuje oprawy stylizowane na stare – są wśród nich zarówno dość wierne kopie, jak i swobodne stylizacje. ANTYKIEM NOWOCZESNOŚĆ Jak skorzystać z  zabytkowej lampy we wnętrzach nowocześnie zaaranżowanych? Antyki traktuje się dzisiaj swobodnie, nie muszą one być elementem spójnych wnętrz „z epoki”. Współczesny eklektyzm nauczył nas, że przedmioty zacne, z  bogatą historią można swobodnie łączyć z nowoczesnymi elementami, nadając im nieco nostalgii, elegancji, charakteru i  piękna minionych epok. Również stare lampy, zarówno te cenne, zabytkowe, jak i  stylizowane na dawne są wspaniałą inspiracją do stworzenia wnętrz łączących „stare” z „nowym”. Oprawy oświetleniowe są wdzięcznym uczestnikiem nowoczesnych aranżacji, nawet tych surowych minimalistycznych – ocieplają one klimat wnętrza za sprawą nie tylko materiału opraw, ale też przyciągających uwagę, często fantazyjnych form. W KONWENCJI VINTAGEJest też grupa starych lamp, o których nie można powiedzieć, że są antykami, a  mają swoją historię. To oprawy z  okresu PRL-u, które wraz z modą na styl MCM, również przeżywają swój renesans. Lampy z  barwnymi kloszami z  tkanin, szkła i  plastiku doskonale wpiszą się w klimat wnętrz w stylu vintage – polega na łączeniu elementów pozornie nie pasujących do siebie. Na topie są też lampy wyglądające tak, jakby właśnie wisiały w  starej szopie lub podupadłym wiejskim domu. W  tej konwencji oprawy mogą być podniszczone i wyglądać na mocno zużyte. Dość duży segment lamp vintage, które wracają do łask tworzą oprawy wykonane z  kutego metalu – to prawdziwe dzieła kowalstwa artystycznego. Świetnym pomysłem, który zawsze sprawdza się w  tej konwencji, są również lampy naftowe. Mogą one stanowić nastrojowe uzupełnienie klasycznego oświetlenia – zamiast świec czy modnych ostatnio latarenek. NA GRANICY STYLÓWJest też wiele lamp, które łączą w sobie cechy oświetlenia klasycznego i  nowoczesnego – to propozycja dla tych, którzy nie mają odwagi sięgnąć po rasowy antyk, a poszukują opraw „z  duszą”. Wiele lamp współczesnej produkcji nawiązuje jedynie do pierwowzorów, często w  projektach tych mieszają się różne style z  przeszłości, nawiązują też do tradycji różnych kultur. Elegancki styl połączony z wakacyjnym luzem amerykańskich letnisk wyróżnia lampy w stylu hampton. Podstawy wykonane z drewna dobrej jakości lub malowanej ceramiki, materiałowe lub szklane klosze utrzymane w  jasnej kolorystyce, czasami zdobione marynistycznymi wzorami to bezpieczna klasyka oświetleniowa przeznaczona do salonów, sypialni i  ogrodów zimowych. Ustawione na parapetach budują nastrój domu również z  zewnątrz – stają się symbolem przytulnego domu, do którego każdy przechodzień ma ochotę zajrzeć i ogrzać się w jego cieple. Do gabinetów warte polecenia są natomiast tradycyjne lampy bankierki. Zdobiące eleganckie biurka finansistów, prawników i  biznesmenów lampy są rozpoznawalnym przedmiotem kojarzonym z  sukcesem oraz  wyszukanym stylem. Autentyczne przedwojenne bankierki można znaleźć w antykwariatach i na internetowych aukcjach, ale ich ceny sięgają nawet kilku tysięcy złotych. Na szczęście producenci oświetlenia oferują modele przypominające oryginalne szmaragdowe lampy bankierskie – są one tańsze niż oryginały, klosze są barwione na różne kolory. Stanowią jeden z najpopularniejszych rodzajów oświetlenia biurowego również dzięki ich funkcjonalności. Nieco spłaszczony z tyłu i po bokach klosz zapewnia idealne oświetlenie do pracy, a zielony kolor uspokaja, sprzyja koncentracji oraz twórczej energii. WCIĄŻ POWRACAJĄCE ART DECOOryginały z lat 20. i 30. ubiegłego wieku to lampy wysokiej klasy zarówno pod względem projektowym, jak i materiałowym. Oprawy wykonywano ze stali, chromu i miedzi, klosze z wysokiej jakości szkła oraz porcelany. Wyróżnikiem lamp art déco są geometryczne kształty opraw – powtarzające się konstrukcje kątowe takie jak zygzaki oraz szewrony to kształty elementów kloszy i motywy, które były grawerowane w metalowych słupkach czy szklanych osłonach. Często pojawiają się też zaokrąglenia, dodające oprawom delikatności. Szkło kloszy jest białe, przejrzyste lub matowe, ale też malowane na rubinową czerwień lub szafirowy błękit.