Wyrzynarki – rodzaje i zastosowanie
W wyrzynarce cięcie wykonuje krótki, wąski brzeszczot. Po
uruchomieniu silnika porusza się on w górę i w dół z bardzo dużą szybkością. Przesuwając wyrzynarkę w przód
powstają nacięcia proste, zakręcając w lewo lub prawo –
wychodzą cięcia łukowe. Praca tym elektronarzędziem może być
bardzo precyzyjna.
Wyrzynarka umożliwia wycięcie otworów o różnych kształtach
Do
czego przyda się wyrzynarka?
Wyrzynarka
jest przewidziana do prac precyzyjnych. Używa się jej wówczas, gdy
w drewnie albo też innym materiale trzeba zrobić wewnętrzne
wycięcia o prostokątnym lub innym kształcie. Da się nią przecinać różne elementy po łuku, wyoblać kanty płyt lub desek,
wycinać z drewna okręgi lub elementy o nieregularnym
wzorze. Wyrzynarka przesuwana wzdłuż metalowej prowadnicy zastąpi
też pilarkę. Da się nią wówczas robić długie, idealnie proste
cięcia. Pamiętajmy jednak, że krótkie brzeszczoty nie
są przeznaczone do cięcia grubych elementów. Lepiej
sprawdzają się w cięciu płaskich desek, płyt
drewnopochodnych, miękkiej blachy lub sklejki.
Jakie
są rodzaje wyrzynarek?
Najpopularniejsze
są wciąż wyrzynarki zasilane z sieci. Mają korpus,
w którym znajduje się silnik. W korpusie jest uchwyt do
mocowania brzeszczotu. Od spodu zamocowana jest stopa, umożliwiająca
stabilne prowadzenie narzędzia po płaskich powierzchniach. Jedne
wyrzynarki mają korpus z uchwytem żelazkowym – nieco
podobnym jak w tym popularnym sprzęcie do prasowania – lub
z uchwytem grzybkowym, który wymaga prowadzenia narzędzia
oburącz. Jedna dłoń spoczywa wtedy na uchwycie a druga na
korpusie wyrzynarki. Oprócz wyrzynarek zasilanych z sieci
są też akumulatorowe. Choć trochę cięższe to zdecydowanie
wygodniejsze w użyciu. Pracując nimi nie przeszkadza nam kabel
i nie musimy zwracać uwagi, aby go przypadkiem nie przeciąć.
Ze
względu na sposób cięcia wyróżniamy natomiast wyrzynarki klasyczne
(brzeszczot porusza się w górę i dół), z podcinaniem (wykonują
ruchy w górę i dól, tył i przód, dzięki czemu wywierany nacisk
jest znacznie mniejszy, sprawdzą się podczas pracy z grubymi
materiałami),
Ważne
parametry wyrzynarek
Przed
kupieniem wyrzynarki warto porównać parametry kilku wybranych
modeli i zdecydować się na ten, który gwarantuje najlepszą
jakość w danej cenie. Zwracajmy przy tym uwagę na:moc
nominalną – optymalna dla zastosowań amatorskich jest
moc około 500-600 W, profesjonaliści mogą potrzebować narzędzi
o mocy powyżej 600 W. Pamiętajmy, że moc użyteczna stanowi
tylko około 50-60% mocy nominalnej;liczbę
ruchów brzeszczotu na minutę – im większa, tym szybciej
i precyzyjniej będziemy cięli. Dobrej jakości wyrzynarki
zapewniają 1000-3000 ruchów na minutę;możliwą
głębokość cięcia – wartość ta jest różna dla
różnych materiałów. Dla drewna dochodzi do 140 mm;długość
skoku brzeszczotu – im większa tym lepiej, a osiąga
nawet 26 mm.
Gdy
potrzebujemy wyrzynarki akumulatorowej szukajmy takiej, której
bateria ma jak największą pojemność. Akumulatory mogą mieć
pojemność od 1,3 do 5 Ah. Zwróćmy też uwagę na napięcie
zasilania. Lepszą pracę zapewniają modele o napięciu 18 V,
choć te 14,4 V też mogą być niezłe. Warto również zwracać
uwagę na pewne rozwiązania techniczne ułatwiające pracę. To na
przykład funkcja nastawienia prędkości cięcia. Inna szybkość
przesuwu brzeszczotu jest potrzebna, aby ciąć drewno, a inna –
mniejsza – do tworzyw lub metalu. Wszystkie wyrzynarki mają dyszę
wyrzucającą pył, do której można podłączyć rurę odkurzacza,
dzięki specjalnej przejściówce. Niektóre jednak mają dodawany
pochłaniacz, który przy krótkotrwałych pracach jest
wygodniejszy niż odkurzacz. Przydatnym patentem jest funkcja
zdmuchiwania pyłu z linii cięcia. Pozostaje ona wtedy dobrze
widoczna. Są wyrzynarki emitujące promień laserowy przed
brzeszczotem. Dzięki niemu można lepiej nacelować na linię cięcia
narysowaną na obrabianym materiale. Warto kupić wyrzynarkę, która
daje możliwość ustawienia brzeszczotu pod niewielkim kątem (do
wyboru kilka pozycji kąta natarcia). Brzeszczot będzie wtedy
wykonywał ruch nieco wahadłowy. Im twardszy materiał, tym kąt
powinien być bardziej zbliżony do prostego. Miękkie materiały
lepiej natomiast ciąć, gdy brzeszczot jest ustawiony pod niewielkim
skosem. Następuje wtedy tak zwane podcinanie materiału. Łatwiej
się tnie i łatwiej wykonuje ruchy krzywoliniowe.
Przy pomocy wyrzynarki możemy obrabiać zarówno bardzo duże elementy, jak i te niewielkie
Brzeszczoty do wyrzynarek
Do
większości sprzedawanych u nas wyrzynarek stosowane są brzeszczoty
z uchwytem typu T, rzadziej T2 lub „Makita”. Spotykane
są też brzeszczoty z tak zwanym uchwytem uniwersalnym
ćwierćcalowym U. Każda wyrzynarka sprzedawana jest z przynajmniej
jednym brzeszczotem. Lepiej jednak mieć ich więcej. Najwygodniej jest kupić zestaw brzeszczotów do różnych zastosowań. Nie powinno
w nim zabraknąć specjalnego brzeszczotu do cięć
krzywoliniowych, brzeszczotu do metalu, do płyt drewnopochodnych, do
płyt laminowanych, do cięć precyzyjnych. Im zęby brzeszczotu
są drobniejsze, tym do twardszych materiałów jest
przeznaczony.
Co
dokupić do wyrzynarki?
Drogie
modele wyrzynarek są sprzedawane wraz z wieloma
dodatkowymi akcesoriami, których tańsze nie mają. Można je na
szczęście dokupić, wybierając tylko te potrzebne. Radzimy
zaopatrzyć się w prowadnicę do wykonywania prostych cięć
oraz specjalny cyrkiel, prowadzący narzędzie po okręgu. Gdy mamy
warsztat i chcemy używać wyrzynarki jako stacjonarnego
urządzenia, wystarczy dokupić statyw, który instaluje się od
spodu blatu roboczego z wykonanym otworem na brzeszczot.
Narzędzie mocuje się do statywu odwrotnie, brzeszczotem ku górze,
tak żeby w trakcie pracy wysuwał się ponad blat.zdjęcia: Bosch